Những thay đổi quan trọng về trợ cấp thất nghiệp trong thời gian tới

Trong bối cảnh kinh tế hiện nay, việc điều chỉnh mức hưởng trợ cấp thất nghiệp trở thành một vấn đề nóng hổi được nhiều người quan tâm. Vào chiều ngày 4-6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tổ chức phiên họp để thảo luận về dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi), trong đó có nhiều ý kiến đóng góp liên quan đến mức trợ cấp thất nghiệp.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội, ông Nguyễn Đắc Vinh, đã trình bày báo cáo tiếp thu ý kiến từ các đại biểu. Ông cho biết có nhiều đề xuất nâng mức trợ cấp thất nghiệp hàng tháng lên ít nhất 65%, và trong những trường hợp khẩn cấp như khủng hoảng kinh tế hay dịch bệnh, mức này có thể được điều chỉnh lên tới 75%.

Các ý kiến khác cũng đề xuất mức hưởng trợ cấp nên đạt 70%, nhưng không vượt quá 5 lần mức lương tối thiểu vùng. Đặc biệt, có đề xuất rằng cứ sau mỗi 6 tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp, người lao động sẽ được hưởng thêm 1 tháng trợ cấp, với tổng thời gian hưởng không quá 12 tháng.

Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội đã xem xét kỹ lưỡng các ý kiến này và nhận thấy rằng Quỹ bảo hiểm thất nghiệp đã tích lũy được một khoản đáng kể trong thời gian qua, chủ yếu nhờ vào sự hỗ trợ từ ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, từ năm 2020 đến nay, tình hình thu chi của quỹ đã trở nên cân bằng.

Nhìn vào kinh nghiệm của các quốc gia như Canada, Hàn Quốc, Nhật Bản và Thái Lan, có thể thấy rằng mức trợ cấp thất nghiệp thường không dưới 45% thu nhập trước đó hoặc không dưới 45% mức lương tối thiểu. Thời gian hưởng trợ cấp tối thiểu là 12 tuần trong vòng 12 tháng.

Bộ luật Lao động hiện hành cũng quy định rõ trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc chi trả trợ cấp thôi việc cho những người lao động đã làm việc từ 12 tháng trở lên. Cụ thể, mỗi năm làm việc sẽ được trợ cấp ½ tháng tiền lương và 1 tháng tiền lương cho những người lao động mất việc làm.

Ông Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh rằng mức hưởng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp là hợp lý và phù hợp với thông lệ quốc tế. Mức này sẽ giúp người lao động giảm bớt khó khăn trong thời gian thất nghiệp và ổn định cuộc sống cho đến khi tìm được việc làm mới.

Hiện tại, mức hưởng trợ cấp thất nghiệp cũng đã được tính toán dựa trên mức đóng và khả năng cân đối thu chi của Quỹ bảo hiểm thất nghiệp. Theo báo cáo từ Bảo hiểm xã hội Việt Nam, từ năm 2020 đến nay, tình hình thu chi của quỹ đã trở nên cân bằng.

Do đó, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội đã quyết định giữ nguyên như trong dự thảo Luật. Theo quy định tại Điều 39 của dự thảo, mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hàng tháng sẽ là 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng gần nhất trước khi chấm dứt hợp đồng lao động, nhưng không vượt quá 5 lần mức lương tối thiểu theo vùng do Chính phủ công bố.

Thời gian hưởng trợ cấp sẽ được tính dựa trên số tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp. Cụ thể, nếu đóng đủ từ 12 tháng đến 36 tháng, người lao động sẽ được hưởng 3 tháng trợ cấp, và cứ mỗi 12 tháng đóng tiếp theo sẽ được hưởng thêm 1 tháng trợ cấp, tối đa không quá 12 tháng.