Khó khăn mới cho thị trường tài chính với thuế chứng khoán

Thị trường tài chính Việt Nam đang đứng trước một thách thức lớn khi Bộ Tài chính đưa ra đề xuất về việc áp dụng thuế 20% trên lợi nhuận từ giao dịch chứng khoán. Đề xuất này đã tạo ra nhiều tranh cãi trong cộng đồng đầu tư và các chuyên gia tài chính.

Đề xuất thuế suất 20% trên lợi nhuận từ việc bán chứng khoán, sau khi đã trừ đi giá mua và chi phí, không phải là điều mới mẻ. Trước đây, Luật Thuế Thu nhập cá nhân năm 2007 đã từng cho phép tính thuế theo cách này, nhưng do những khó khăn trong việc thực thi, từ năm 2015, phương pháp thuế đã được đơn giản hóa thành 0.1% trên giá trị giao dịch. Việc quay trở lại phương án thuế 20% đã khiến nhiều người đặt câu hỏi về tác động của nó đến thị trường tài chính, đặc biệt là trong bối cảnh hiện nay khi mà hạ tầng số hóa đã phát triển mạnh mẽ.

Đề xuất thuế 20% trên lãi chứng khoán: Cơ hội hay thách thức?

Đề xuất này đã gây ra nhiều ý kiến trái chiều trong giới đầu tư. Một số người cho rằng việc áp dụng thuế này là cần thiết để đảm bảo công bằng giữa các nguồn thu nhập, trong khi những người khác lo ngại rằng nó sẽ làm giảm sức hấp dẫn của thị trường chứng khoán. Việc chuyển từ thuế 0.1% sang 20% có thể tạo ra gánh nặng lớn cho nhà đầu tư, đặc biệt là những người giao dịch ngắn hạn, dẫn đến khả năng giảm thanh khoản trên thị trường.

Thực tế, nhiều nhà đầu tư có thể sẽ chuyển hướng sang các kênh đầu tư khác như gửi tiết kiệm ngân hàng hoặc đầu tư vào vàng nếu họ cảm thấy gánh nặng thuế quá cao. Tuy nhiên, hiện tại, mọi ý kiến vẫn chỉ dừng lại ở mức dự thảo và cần có thêm các văn bản hướng dẫn cụ thể để có thể thực thi.

Thị trường tài chính Việt Nam: Hai chân không đồng đều

Trong suốt quá trình phát triển, cơ quan quản lý đã nhấn mạnh rằng thị trường tài chính cần phải “đi bằng hai chân” – ngân hàng và thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, thực tế cho thấy thị trường chứng khoán vẫn chưa phát triển tương xứng với hệ thống ngân hàng. Hầu hết người dân Việt Nam đều có tài khoản ngân hàng, trong khi tỷ lệ người đầu tư vào chứng khoán vẫn còn rất thấp.

Nguyên nhân chính là do thói quen và tâm lý của nhà đầu tư. Nhiều người vẫn ưu tiên gửi tiết kiệm ngân hàng vì tính an toàn và lãi suất ổn định, trong khi đầu tư chứng khoán lại tiềm ẩn nhiều rủi ro. Giai đoạn 2018-2021 cho thấy thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã có sự bùng nổ nhờ vào lãi suất hấp dẫn và thuế suất thấp, cho thấy rằng chính sách thuế có ảnh hưởng lớn đến quyết định đầu tư của người dân.

Thuế 20%: Rào cản cho thị trường vốn?

Nếu chính sách thuế mới được thông qua, nó có thể tạo ra sự thay đổi lớn trong cách mà người dân nhìn nhận giữa đầu tư chứng khoán và gửi tiết kiệm ngân hàng. Nếu lãi suất tiền gửi không bị đánh thuế trong khi đầu tư chứng khoán lại phải chịu thuế 20%, thì rõ ràng gửi tiết kiệm sẽ trở thành lựa chọn hấp dẫn hơn. Điều này có thể làm giảm động lực tham gia thị trường chứng khoán, đặc biệt là đối với các sản phẩm có lợi suất thấp.

Trong khi nhiều quốc gia phát triển áp dụng thuế cho cả lợi tức chứng khoán và lãi tiền gửi ngân hàng, thì ở Việt Nam, việc miễn thuế cho lãi tiền gửi nhưng lại đánh thuế cao vào chứng khoán có thể tạo ra sự bất công trong chính sách. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán mà còn làm tăng rủi ro cho hệ thống ngân hàng.

Cân nhắc lợi ích trong chính sách thuế mới

Đề xuất thuế 20% đang đặt ra một thách thức lớn cho thị trường tài chính Việt Nam. Chính sách này cần phải được thiết kế sao cho vừa đảm bảo thu ngân sách hiệu quả, vừa không làm giảm động lực phát triển của thị trường chứng khoán. Cơ quan quản lý cần xem xét lộ trình thực hiện hợp lý, có thể miễn hoặc giảm thuế cho một số sản phẩm đầu tư dài hạn để khuyến khích người dân tham gia vào thị trường vốn.

Tóm lại, câu chuyện về thuế chứng khoán không chỉ là vấn đề thu ngân sách mà còn là một bài toán lớn cho sự phát triển bền vững của thị trường tài chính Việt Nam. Nếu không có sự cân bằng hợp lý, thị trường có thể tiếp tục “đi khập khiễng” với hệ thống ngân hàng quá tải, trong khi nếu biết cách hài hòa lợi ích, thị trường chứng khoán có thể phát triển mạnh mẽ và đóng góp tích cực cho nền kinh tế.