Chỉ 2% người có nhu cầu vay vốn nhà ở xã hội được hỗ trợ

Trong bối cảnh thị trường nhà ở tại TP HCM đang gặp nhiều khó khăn, một thực tế đáng buồn là chỉ có 2% trong số 18.000 người có nhu cầu vay vốn nhà ở xã hội để mua hoặc xây dựng nhà ở được tiếp cận nguồn vốn này. Thông tin này được Phó giám đốc Sở Xây dựng Huỳnh Thanh Khiết công bố tại Hội nghị sơ kết công tác phát triển nhà ở giai đoạn 2016-2020.

Ông Khiết cho biết, việc tiếp cận nguồn vốn vay nhà ở xã hội đang gặp nhiều rào cản. Hầu hết người dân không đủ điều kiện để được vay, do không có nguồn vốn tự có hoặc không có hộ khẩu thường trú tại TP HCM. Điều này khiến họ phải tìm đến các nguồn vay khác với lãi suất cao hơn, gây khó khăn cho việc sở hữu nhà ở.

Phó giám đốc Sở Xây dựng Huỳnh Thanh Khiết đã chỉ ra nhiều khó khăn trong việc phát triển nhà ở xã hội. Ảnh: Thu Hằng

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do nhiều người có nhu cầu vay vốn nhưng không đáp ứng đủ các điều kiện cần thiết. Chẳng hạn, họ không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc không đủ nguồn vốn tự có để thực hiện các dự án xây dựng hoặc sửa chữa nhà ở. Điều này đã khiến cho nhiều người phải lựa chọn vay từ ngân hàng thương mại với mức lãi suất cao hơn.

Thêm vào đó, mức vay tối đa cho việc xây mới hoặc sửa chữa nhà ở chỉ là 500 triệu đồng, trong khi đó, để xây dựng một căn nhà ở TP HCM, người dân thường phải chi trả từ 700 triệu đến 1 tỷ đồng. Điều này khiến cho việc tiếp cận nguồn vốn vay trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.

Trong giai đoạn 2016-2020, TP HCM chỉ có 2% trong tổng số 53,7 triệu m2 sàn xây dựng là nhà ở xã hội, tương đương với khoảng 1,23 triệu m2 sàn và gần 15.000 căn hộ. Điều này cho thấy sự thiếu hụt nghiêm trọng về nguồn cung nhà ở xã hội, trong khi nhu cầu của người dân ngày càng tăng cao.

Trong 9 tháng đầu năm 2022, TP HCM đã đưa vào sử dụng một dự án nhà ở xã hội mới với tổng diện tích hơn 32.600 m2 sàn, quy mô 260 căn hộ. Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu thực tế, thành phố cần phải xây dựng thêm 2,5 triệu m2 sàn nhà ở xã hội trong giai đoạn tới. Ông Khiết bày tỏ lo ngại rằng mục tiêu này sẽ khó đạt được nếu không có sự tháo gỡ các vướng mắc liên quan đến nhà ở xã hội.

Khu nhà ở xã hội Lê Thành An Lạc, quận Bình Tân, TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần

Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP HCM, ông Nguyễn Đức Lệnh, cũng cho biết từ năm 2018, ngân hàng đã được giao vốn để thực hiện chương trình cho vay nhà ở xã hội với lãi suất ưu đãi 4,8% mỗi năm. Tuy nhiên, chỉ có 310 khách hàng được vay trong 5 năm qua, với tổng số tiền 150 tỷ đồng. Điều này cho thấy sự khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn này.

Ông Lệnh nhấn mạnh rằng mặc dù lãi suất thấp, nhưng việc thiếu nguồn cung nhà ở xã hội và giá nhà cao vẫn là những rào cản lớn đối với người thu nhập thấp. Mỗi căn nhà ở xã hội có giá khoảng 700 triệu đến 1 tỷ đồng, trong khi ngân hàng chỉ cho vay khoảng 70-80% tổng giá trị, số tiền còn lại vẫn là gánh nặng lớn đối với người vay.

Để giải quyết vấn đề này, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP HCM đã kiến nghị Chính phủ xem xét nâng mức cho vay tối đa từ 500 triệu đồng lên 1 tỷ đồng cho các trường hợp vay để xây mới hoặc sửa chữa nhà ở. Điều này sẽ giúp người dân dễ dàng hơn trong việc tiếp cận nguồn vốn cần thiết.

Phó chủ tịch UBND TP HCM, ông Bùi Xuân Cường, cũng thừa nhận rằng thành phố đang thiếu nguồn cung nhà ở xã hội cho thuê phù hợp với khả năng chi trả của người dân. Mặc dù thành phố đã vượt 34% mục tiêu phát triển sàn nhà ở trong giai đoạn 2016-2020, nhưng nguồn cung nhà ở xã hội vẫn rất hạn chế, trong khi nhu cầu ngày càng tăng cao do mỗi năm có thêm khoảng 200.000 người đến sinh sống.

Ông Cường cho biết thành phố đã đề xuất nhiều chính sách nhằm tháo gỡ vướng mắc cho nhà ở xã hội và giao các sở, ngành phối hợp để giải quyết từng vấn đề, nhằm đáp ứng nhu cầu của người dân.

Thu Hằng