Kỳ Nghỉ Lễ: Thoải Mái Chi Tiêu Hay Hối Hận Sau Đó?

Kỳ nghỉ lễ 30/4 – 1/5 năm nay kéo dài đến 5 ngày, là cơ hội tuyệt vời để mọi người lên kế hoạch cho những chuyến đi chơi, về quê thăm gia đình, gặp gỡ bạn bè hoặc đơn giản là thư giãn sau những tháng ngày làm việc căng thẳng. Tuy nhiên, đối với nhiều người trẻ, kỳ nghỉ không chỉ mang lại cảm giác thoải mái mà còn dễ dàng dẫn đến hiệu ứng chi tiêu trong dịp lễ, một hiện tượng tâm lý khiến chúng ta tiêu tiền nhanh chóng và nhiều hơn, và thường là hối hận khi kỳ nghỉ kết thúc.

Khi Nghỉ Lễ Trở Thành Cớ Để Chi Tiêu Thoải Mái

Chỉ cần lướt qua mạng xã hội trong những ngày gần đây, bạn sẽ thấy vô số hình ảnh về những chuyến du lịch bất ngờ, những bữa ăn tại nhà hàng sang trọng, hay những bộ trang phục mới để đi chơi lễ. Nhiều người tự nhủ: “Cả năm chỉ có vài ngày lễ, không tiêu thì còn khi nào?” Và thế là hiệu ứng chi tiêu trong dịp lễ bắt đầu âm thầm hoạt động.

Điển hình là câu chuyện của Lan, một nhân viên văn phòng tại Hà Nội. Dù không đi du lịch xa, Lan vẫn không thể kiểm soát chi tiêu trong những ngày nghỉ. “Mình đã đặt một bộ sản phẩm chăm sóc da mới, làm tóc, và hẹn bạn bè đi ăn vài bữa. Mỗi thứ chỉ vài trăm, nhưng tổng cộng lại đã hết sạch tiền tiêu vặt tháng này”, cô chia sẻ. Mặc dù không hối hận, Lan cũng thừa nhận: “Hiệu ứng chi tiêu trong dịp lễ thực sự rất đáng sợ”.

Không phải vì giá cả tăng mà chính cảm xúc dẫn dắt hành vi tiêu tiền. Những tưởng vài ngày nghỉ sẽ giúp tiết kiệm hơn vì không phải đi làm, nhưng thực tế, nghỉ càng dài thì ví tiền càng mỏng.

Ảnh minh họa

Hiệu Ứng Chi Tiêu Dịp Lễ: Cái Bẫy Tâm Lý Dễ Sa Vào

Hiệu ứng chi tiêu trong dịp lễ là một hiện tượng khá phổ biến: trong các kỳ nghỉ, mọi người thường chi tiêu nhiều hơn bình thường vì cảm giác “phải thưởng cho bản thân”. Khi không còn áp lực công việc, chúng ta dễ dàng cho phép mình buông lỏng kế hoạch tài chính. Những câu như “Mình xứng đáng”, “Nghỉ lễ mà”, “Một lần thôi mà” trở thành lý do chính dẫn đến việc mở ví mà không suy nghĩ.

Tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ) cũng khiến nhiều người lao vào chi tiêu như một cách để “bắt kịp thiên hạ”. Khi thấy bạn bè đăng ảnh đi chơi, ăn uống, không ít người cảm thấy kỳ nghỉ của mình “kém hấp dẫn” nếu không tiêu tiền để làm điều tương tự. Và thế là, hiệu ứng chi tiêu trong dịp lễ lại được đẩy lên một nấc mới: Không tiêu vì cần, mà tiêu vì không muốn bị tụt lại phía sau.

Huy, một chàng trai làm trong lĩnh vực truyền thông, chia sẻ: “Mình không định tiêu nhiều, nhưng thấy người yêu đặt vé đi Đà Lạt, mình cũng muốn đặt theo. Đi chơi mà mặc đồ cũ thì ngại, lại sắm thêm vài thứ. Về lại thành phố, tôi chợt nhận ra ví mình lép kẹp. Nhưng lúc đó, đang lễ mà, ai lại tiếc tiền?”

Nghỉ Lễ Nhưng Tài Khoản “Đau Ví”

Có một nghịch lý: Những kỳ nghỉ lễ được mong chờ nhất lại là lúc ví tiền rơi vào tình trạng “tụt mood” nhanh nhất. Không phải vì bị ép buộc, mà chính chúng ta tự tạo ra những “kịch bản chi tiêu hoàn hảo”. Nghỉ lễ là lúc ăn ngon hơn, mặc đẹp hơn, sống thoải mái hơn – tức là mọi thứ đều “nâng cấp” so với ngày thường, và điều đó kéo theo chi phí tăng vọt.

Hiệu ứng chi tiêu trong dịp lễ không chừa một ai, từ sinh viên, người mới đi làm cho đến những người đã có thu nhập ổn định. Cứ đến kỳ nghỉ, thói quen tiết kiệm bị gác lại, lý trí bị ru ngủ bởi tâm lý “nghỉ lễ mà, cho phép mình thoáng một chút”. Nhưng sau đó là chuỗi ngày phải gồng mình cân đối lại ngân sách.

Nhiều người thừa nhận: dù biết rõ kỳ nghỉ lễ là “bẫy chi tiêu”, họ vẫn không thể cưỡng lại cảm giác muốn tiêu tiền. Đến khi trở lại guồng quay công việc, họ mới bắt đầu kiểm đếm lại chi tiêu và… thấy mình đã đi hơi xa.

Ảnh minh họa

Cách Thoát Khỏi Hiệu Ứng Chi Tiêu Dịp Lễ

Hiệu ứng chi tiêu trong dịp lễ không hẳn là điều xấu. Nó cho thấy chúng ta đang sống và tận hưởng. Nhưng nếu không kiểm soát, nó có thể đẩy bạn vào tình trạng tiêu xài quá tay và hối hận sau kỳ nghỉ. Để không rơi vào cảnh “cháy ví sau lễ”, bạn có thể thử áp dụng một vài cách đơn giản dưới đây:

1. Đặt giới hạn ngân sách cho kỳ nghỉ ngay từ đầu: Hãy xác định rõ bạn có bao nhiêu tiền dành cho kỳ nghỉ, rồi chia nhỏ ra các khoản: ăn uống, đi lại, mua sắm. Khi đã tiêu hết ngân sách này, hãy dừng lại. Việc đặt khung giới hạn sẽ giúp bạn tỉnh táo hơn khi quẹt thẻ hay rút ví.

2. Tránh ra quyết định mua sắm khi cảm xúc dâng cao: Đừng để những câu như “chỉ có dịp này mới mua” hay “sợ hết hàng khuyến mãi” làm mờ lý trí. Hãy cho mình một khoảng thời gian chờ đợi, chẳng hạn 24 tiếng trước khi mua một món đồ nào đó. Nếu sau thời gian ấy bạn vẫn thấy cần, hãy mua.

3. Tạo quỹ riêng cho kỳ nghỉ từ đầu năm: Bạn có thể tiết kiệm dần mỗi tháng vào một tài khoản riêng để dành cho những dịp nghỉ dài. Cách này giúp bạn không phải dùng tới quỹ sinh hoạt hay tiết kiệm dài hạn, đồng thời giúp chi tiêu lễ tết trở nên nhẹ nhàng, ít áp lực.

4. Thay đổi thói quen “so sánh niềm vui”: Hãy nhớ rằng bạn không cần phải đi đâu xa, mua gì đắt tiền hay ăn món sang trọng thì mới có kỳ nghỉ đáng giá. Niềm vui không nằm ở số tiền đã chi, mà ở cách bạn tận hưởng thời gian rảnh rỗi, dù là ở nhà, đọc sách, hay đi bộ ngắm phố phường.