Trong thời đại mà giá cả hàng hóa ngày càng tăng cao, việc quản lý tài chính cá nhân trở thành một thách thức lớn đối với nhiều người trẻ. Nhiều người trong số họ thường xuyên rơi vào tình trạng “vừa nhận lương đã hết sạch tiền”, mặc dù không có bất kỳ khoản chi tiêu bất ngờ nào. Điều này khiến cho việc tiết kiệm trở thành một bài toán khó khăn.
Tôi cũng đã trải qua giai đoạn đó: thu nhập ổn định nhưng tài khoản ngân hàng luôn trong tình trạng báo động vào cuối tháng. Chỉ khi tôi đặt ra mục tiêu cụ thể là tiết kiệm 5 triệu đồng mỗi tháng, tôi mới bắt đầu thay đổi cách nhìn nhận về tài chính. Dưới đây là những bài học mà tôi ước mình đã biết sớm hơn, để có thể quản lý tài chính một cách chủ động ngay từ những ngày đầu đi làm.
1. Tiết kiệm nên được ưu tiên trước khi chi tiêu
Nhiều người thường có thói quen chi tiêu trước rồi mới nghĩ đến việc tiết kiệm. Tuy nhiên, thực tế cho thấy cách làm này thường dẫn đến việc không còn tiền để tiết kiệm. Khi tôi thay đổi tư duy và thực hiện nguyên tắc “trả cho bản thân trước”, tôi đã chuyển ngay 5 triệu đồng vào tài khoản tiết kiệm ngay khi nhận lương. Khoản tiền này được coi như “không tồn tại” để tránh việc chi tiêu không cần thiết. Kết quả là, tôi vẫn có thể sống thoải mái với số tiền còn lại và thậm chí còn tiết kiệm được nhiều hơn.
Bài học: Tiết kiệm nên là một khoản cố định, không phải là phần dư thừa sau khi chi tiêu.
Ảnh minh hoạ
2. Ghi chép chi tiêu để kiểm soát tài chính
Trước đây, tôi không có thói quen ghi chép các khoản chi tiêu hàng ngày. Tôi thường nghĩ rằng “tiêu không nhiều đâu”. Tuy nhiên, khi bắt đầu sử dụng các ứng dụng quản lý tài chính, tôi nhận ra rằng có rất nhiều khoản chi nhỏ mà tôi không để ý, như tiền ăn vặt hay cà phê, và chúng cộng lại thành một số tiền lớn. Việc ghi chép giúp tôi nhìn nhận rõ hơn về hành vi tiêu dùng của mình và từ đó có những điều chỉnh hợp lý.
Bài học: Nếu không biết tiền của bạn đang đi đâu, bạn sẽ rất khó để biết cách tiết kiệm.
3. Trì hoãn quyết định mua sắm để kiểm soát cảm xúc
Nhiều lần tôi đã chi tiền cho những món đồ không thực sự cần thiết chỉ vì cảm xúc nhất thời. Một phương pháp đơn giản giúp tôi giảm thiểu tình trạng này là trì hoãn việc mua sắm trong 24-48 giờ. Hầu hết những sản phẩm mà tôi từng muốn mua đều trở nên kém hấp dẫn sau vài ngày suy nghĩ. Việc này giúp tôi loại bỏ yếu tố cảm xúc ra khỏi quyết định tài chính và tiết kiệm được nhiều khoản chi không cần thiết.
Bài học: Không phải mọi mong muốn chi tiêu đều cần được thỏa mãn ngay lập tức.
4. Kiểm soát chi tiêu cho các khoản nhỏ
Các khoản chi nhỏ nhưng tần suất cao, như ăn vặt hay đồ uống, có thể trở thành kẻ thù lớn nhất của việc tiết kiệm. Ví dụ, một lần ghé cửa hàng tiện lợi chỉ để mua nước có thể khiến bạn chi tiêu nhiều hơn dự kiến. Tôi đã thử đặt ra một ngân sách cụ thể cho những khoản chi này, ví dụ không quá 200.000 đồng mỗi tuần. Cách làm này tuy đơn giản nhưng đã giúp tôi tiết kiệm được một khoản tiền đáng kể sau vài tháng.
Bài học: Những khoản chi nhỏ cũng có thể tạo ra áp lực tài chính lớn nếu không được kiểm soát.
5. Tìm kiếm niềm vui không cần chi tiêu
Tôi từng nghĩ rằng giải trí phải đi kèm với việc chi tiền, như đi xem phim hay ăn uống ngoài hàng. Tuy nhiên, khi bắt đầu hành trình tiết kiệm, tôi đã tìm ra những hình thức giải trí khác ít tốn kém hơn như đọc sách, nấu ăn tại nhà hay đi dạo công viên. Dần dần, tôi nhận ra rằng niềm vui không nhất thiết phải gắn liền với tiền bạc, mà chỉ cần một chút sáng tạo và thay đổi thói quen.
Bài học: Hạnh phúc và tiết kiệm không phải là hai khái niệm đối lập.
Ảnh minh hoạ
6. Đặt ra mục tiêu cụ thể cho việc tiết kiệm
Tiết kiệm mà không có mục tiêu rõ ràng rất dễ dẫn đến việc trì hoãn hoặc bỏ cuộc. Khi tôi đặt ra mục tiêu cụ thể, như tích lũy 60 triệu đồng trong một năm để đi du lịch hoặc mua vàng, động lực tiết kiệm của tôi trở nên mạnh mẽ hơn. Tôi thậm chí đã dán hình ảnh của mục tiêu ở nơi làm việc để nhắc nhở bản thân mỗi ngày.
Bài học: Mục tiêu cụ thể chính là “kim chỉ nam” giúp bạn đi đúng hướng trong hành trình tiết kiệm.
Kết luận
Tiết kiệm 5 triệu đồng mỗi tháng không phải là điều dễ dàng, nhưng hoàn toàn khả thi nếu bạn thay đổi một vài thói quen và tư duy về tài chính. Quan trọng hơn cả là bạn có thể kiểm soát dòng tiền của mình hay không, chứ không phải là mức thu nhập của bạn. Bắt đầu từ những việc nhỏ như ghi chép chi tiêu, trì hoãn mua sắm và thiết lập ngân sách, bạn sẽ dần hình thành một lối sống tài chính tích cực và bền vững. Khi nhìn lại sau một thời gian, bạn sẽ cảm thấy biết ơn vì đã bắt đầu từ hôm nay.
- TS. Nguyễn Trí Hiếu
- Đỉnh cao của NEU: 9 cựu sinh viên giữ vị trí CEO tại các ngân hàng lớn
- Cuộc sống của thế hệ trẻ với mức lương 7 triệu/tháng: Làm thế nào để tiết kiệm và đầu tư vào vàng?
- Chính phủ VN luôn tạo điều kiện thuận lợi để hợp tác đầu tư hiệu quả và bền vững
- Chủ tịch HQC Trương Anh Tuấn muốn ‘bắt đáy’ sau chuỗi giảm sàn, cổ phiếu bật tăng trần