Nỗi lo của nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á: Nhân tài rời bỏ quê hương tìm kiếm cơ hội mới

Xu hướng lao động có tay nghề tìm kiếm cơ hội việc làm ở nước ngoài

Trong bối cảnh kinh tế ngày càng khó khăn, nhiều lao động trẻ có trình độ cao đang tìm kiếm cơ hội việc làm ở nước ngoài. Một ví dụ điển hình là anh Hirdan Radityatama Putra Laisa, 28 tuổi, tốt nghiệp từ một trường đại học danh tiếng tại Indonesia. Hiện tại, anh đang làm việc tại Tokyo, Nhật Bản. Quyết định ra nước ngoài làm việc của anh không chỉ vì mức lương hấp dẫn mà còn do chi phí sinh hoạt tại quê nhà ngày càng tăng cao, khiến việc tiết kiệm trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.

Mức thu nhập của anh tại Nhật Bản lên tới 6 triệu yên mỗi năm (khoảng 41.600 USD), gấp gần 6 lần so với mức lương mà anh có thể nhận được tại Indonesia. Anh cho biết, không chỉ riêng mình, mà nhiều bạn bè của anh cũng đang tìm kiếm cơ hội làm việc ở nước ngoài, cho thấy một xu hướng rõ rệt trong giới trẻ hiện nay.

Indonesia từ lâu đã nổi tiếng là quốc gia cung cấp lao động phổ thông cho nhiều nơi trên thế giới. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người trẻ có trình độ cao như Laisa đã chọn xuất ngoại để tìm kiếm những cơ hội nghề nghiệp tốt hơn tại các quốc gia như Nhật Bản, Australia và Singapore. Điều này đã khiến các doanh nghiệp trong nước lo ngại về tình trạng chảy máu chất xám.

Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới, tỷ lệ sinh viên theo học đại học, cao đẳng và các trường nghề tại Indonesia đã tăng từ 16% vào năm 2003 lên 45% vào năm 2023. Tuy nhiên, thực tế là nhiều cử nhân vẫn không thể tìm được việc làm phù hợp với kỹ năng của mình.

Nhà nghiên cứu Firman Budianto từ BRIN cho rằng: “Mặc dù Indonesia có ngày càng nhiều người có trình độ học vấn cao, nhưng lại thiếu những công việc có mức lương cạnh tranh. Điều này đã dẫn đến việc nhiều lao động có tay nghề cao phải ra nước ngoài làm việc để tìm kiếm cơ hội tốt hơn.” Theo số liệu từ chính phủ, mức lương trung bình tại Indonesia chỉ đạt khoảng 3,09 triệu rupiah mỗi tháng (khoảng 190 USD) tính đến tháng 2 năm 2024.

Hệ quả là số lượng lao động có trình độ cao ra nước ngoài ngày càng gia tăng. Năm 2024, số lao động tốt nghiệp trung cấp nghề đã tăng 83% (4.505 người), trong khi nhóm có bằng cử nhân tăng 2,3 lần (3.421 người), chiếm 2,7% tổng số lao động xuất khẩu.

Dữ liệu từ cơ quan thống kê Indonesia cho thấy tỷ lệ thất nghiệp đã giảm từ 4,82% xuống 4,76% vào tháng 2. Tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp của lao động có bằng đại học lại cao hơn, đạt 5,25%, so với tỷ lệ thất nghiệp của lao động trình độ trung học phổ thông là 4,11%.

Ông Abdul Kadir Karding, Bộ trưởng Bộ Bảo vệ Người lao động di cư Indonesia, cho biết nhu cầu lao động có tay nghề trên toàn cầu đang gia tăng, đặc biệt trong các lĩnh vực như y tế, chăm sóc chuyên nghiệp, sản xuất, xây dựng và công nghệ thông tin.

Nhật Bản đã trở thành một điểm đến hấp dẫn cho lao động Indonesia có trình độ cao. Theo dữ liệu từ Bộ Tư pháp Nhật Bản, số lượng người Indonesia làm việc trong các lĩnh vực chuyên môn và kỹ thuật đã tăng từ 1.678 người vào năm 2016 lên 7.904 người vào năm 2024.

Giải pháp nào có thể ngăn chặn tình trạng “chảy máu chất xám”?

Trước tình hình này, Chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Indonesia, Arsjad Rasjid, đã kêu gọi các doanh nghiệp cần nâng cao tiêu chuẩn quốc tế và đầu tư vào đổi mới để thu hút nhân tài. Một số doanh nghiệp trong nước đã bắt đầu tổ chức các chương trình đào tạo kỹ sư công nghệ. Chẳng hạn, một công ty cung cấp dịch vụ giao đồ ăn đã đào tạo 43 kỹ sư mới tốt nghiệp trong năm ngoái. Giám đốc nhân sự của công ty này khẳng định đây là một khoản đầu tư chiến lược cho tương lai.

Tập đoàn khai thác quốc doanh cũng đã triển khai nhiều chương trình phát triển nguồn nhân lực, bao gồm đào tạo liên ngành và các cuộc thi đổi mới sáng tạo nhằm hỗ trợ phát triển nghề nghiệp và chia sẻ kiến thức chuyên môn.

Trong lĩnh vực tài chính, một ngân hàng lớn đã tổ chức chương trình đào tạo cho sinh viên ngành kinh doanh, ngân hàng và công nghệ thông tin, với tỷ lệ 99% sinh viên tham gia chọn làm việc tại đây sau khi tốt nghiệp.

Trước tình trạng nhiều người trẻ muốn tìm kiếm cơ hội việc làm ở nước ngoài, Bộ trưởng Bộ Nhân lực đã khuyến khích người dân nếu muốn nâng cao kỹ năng và tìm việc làm tốt hơn ở nước ngoài thì có thể đi, nhưng trong tương lai, họ nên trở về để xây dựng quê hương.

Đây là thời điểm quan trọng để Indonesia xem xét các chính sách giữ chân nguồn nhân lực chất lượng, tạo ra cơ hội việc làm trong nước và cải thiện hệ thống giáo dục – đào tạo, nhằm không bỏ lỡ “cơ hội vàng” từ nguồn nhân lực trẻ có trình độ cao.

Theo Nikkei Asia