Gen Z và nghệ thuật quản lý tài chính cá nhân

Trong thời đại hiện nay, việc quản lý tài chính cá nhân trở thành một kỹ năng thiết yếu, đặc biệt đối với thế hệ trẻ. Nhiều bạn trẻ, như Phan Tấn Việt ở TP.HCM, đã đặt ra những mục tiêu lớn cho tương lai, nhưng lại gặp khó khăn trong việc tích lũy tài chính. Việt, ở tuổi 25, đã trở thành trưởng nhóm Marketing nhưng vẫn chưa có khoản tiết kiệm nào đáng kể. Anh chia sẻ: “Mỗi tháng, tôi cố gắng để dành một khoản, nhưng lại dễ dàng bị cuốn vào những chi tiêu không cần thiết như vé máy bay giá rẻ hay những chuyến du lịch thú vị, dẫn đến việc không còn tiền để tiết kiệm”.

Tương tự, Lê Thị Ngọc Vy ở Hà Nội, mặc dù có thu nhập gần 20 triệu đồng mỗi tháng sau 4 năm làm việc, nhưng vẫn chưa có khoản tiết kiệm nào. Cô cho biết: “Mới đây, tôi gặp sự cố với xe và phải mượn tiền bạn bè để trang trải viện phí. Sở thích đi du lịch và tham gia các sự kiện khiến tôi không có đủ tiền để dành cho những tình huống khẩn cấp”.

Trường hợp của Việt và Vy không phải là cá biệt. Theo một khảo sát gần đây, mức lương trung bình của người lao động có kinh nghiệm dao động từ 12,7 đến 38,1 triệu đồng mỗi tháng, tùy thuộc vào ngành nghề và khu vực. Tuy nhiên, nhiều bạn trẻ vẫn rơi vào tình trạng “thiếu trước hụt sau” do thói quen chi tiêu không hợp lý và thiếu kiến thức về quản lý tài chính.

Nguyên tắc tài chính 40/40/20

Các chuyên gia tài chính khuyên rằng, vấn đề không nằm ở mức thu nhập mà ở cách thức chi tiêu. Để tránh tình trạng “chưa đến kỳ lương đã tiêu hết tiền”, Gen Z có thể áp dụng quy tắc tài chính 40/40/20. Theo đó, 40% thu nhập hàng tháng nên được dành cho nhu cầu thiết yếu, 40% cho tích lũy và đầu tư, và 20% cho sở thích cá nhân. Cách phân bổ này có thể điều chỉnh tùy theo mục tiêu và hoàn cảnh của mỗi người.

Triệu phú Grant Cardone, người đề xuất quy tắc này, nhấn mạnh: “Nếu bạn dành 40% thu nhập để đầu tư, bạn sẽ tạo ra sự giàu có cho chính mình”. Ông cũng cho rằng quy tắc này giúp bạn không tiêu tiền quá sớm và không chi tiêu vào những thứ không cần thiết.

Tại Việt Nam, đặc biệt là ở các thành phố lớn, Gen Z có thể quản lý các khoản chi tiêu cố định như tiền thuê nhà, ăn uống, đi lại không vượt quá 40% tổng thu nhập. Đối với 40% còn lại dành cho tích lũy và đầu tư, các bạn trẻ có thể trích 15% để gửi tiết kiệm, 15% cho bảo hiểm sức khỏe và nhân thọ, và 10% để đầu tư vào bất động sản hoặc chứng khoán.

Nguyễn Thanh Nhàn, 27 tuổi, một nhân viên thiết kế, chia sẻ: “Mỗi khi nhận lương, tôi luôn trích ngay 15% cho tài khoản tiết kiệm, 10% cho bảo hiểm và 10% cho quỹ đầu tư. Sau đó, tôi mới tính đến các khoản chi tiêu khác. Tôi tin rằng tiết kiệm và bảo hiểm nên là ưu tiên hàng đầu chứ không phải là phần còn lại sau khi chi tiêu”.

Trong bối cảnh lạm phát và chi phí sinh hoạt ngày càng tăng, việc quản lý tài chính trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Các chuyên gia khuyên rằng, nếu Gen Z có thể thiết lập kỷ luật trong quản lý tài chính, họ hoàn toàn có thể chủ động trong cuộc sống và đạt được những mục tiêu lớn. Bắt đầu từ những thay đổi nhỏ như giảm bớt các buổi cà phê không cần thiết, hạn chế mua sắm cảm tính, và tập trung vào đầu tư đều đặn, bạn có thể tạo ra sự khác biệt rõ rệt trong tương lai.